Bekijk de ander met tederheid

“Ik vertrek regelmatig bij een feestje met hetzelfde besef”, zegt de Amerikaanse schrijver David Brooks (62). “En dat is dat niemand me ook maar één vraag heeft gesteld.” De afgelopen jaren is hij gaan letten op wie nieuwsgierig is naar de ander, en wie niet. Zijn conclusie: 30% van de mensen die hij tegenkomt is een vragensteller, 70% is dat niet.

in zijn onlangs verschenen boek De kunst van mensen kennen – Hoe je de verbinding aangaat en elkaar echt kunt begrijpen , omschrijft Brooks die laatste groep als Verkleiners. “Verkleiners geven mensen het gevoel dat ze klein zijn en niet worden gezien”, schrijft hij. “Ze zijn zo druk met zichzelf bezig dat ze geen oog hebben voor anderen.” Tegenover de Verkleiners staan de Verlichters. “Verlichters zijn juist onstuitbaar nieuwsgierig naar anderen. Ze weten waar ze op moeten letten en kunnen op het juiste moment de juiste vragen stellen. Ze richten het warme licht van hun aandacht op mensen en geven het gevoel dat ze groter en completer zijn, gerespecteerd worden en gezien.”

Wie een Verlichter wil worden leest in zijn boek hoe dat moet. Volgens Brooks is er sprake van een ‘crisis van connectie’. Hij somt een aantal oorzaken op. “Sociale media maakt ons gek. Door toenemende economische ongelijkheid raken we van elkaar vervreemd. Diversiteit maakt samenlevingen interessanter maar ook ingewikkelder. En hij is ervan overtuigd dat we vroeger beter waren in het bijbrengen van normen en waarden. Dat gebeurde onder meer in de kerken , synagogen en moskeeën maar daar gaan steeds minder mensen naar toe.

De Bildungs-traditie, die draait om morele en intellectuele vorming, verspreidde zich vanuit Duitsland naar een groot deel van de westerse wereld, zegt Brooks. “Maar toen die halverwege de 20ste eeuw verdween is er niets voor in de plaats gekomen.

In dat gat is Brooks gesprongen.